Er is vandaag een artikel op De Correspondent verschenen dat ik graag met jou deel. De titel luidt “Waarom de meeste voedingsclaims een broodje aap zijn”.
Dit is best een provocerende titel in een (digitale) wereld waarin er zóveel (zelfbenoemde) voedingsexperts zijn die ‘de’ waarheid luidkeels verkondigen op Instagram, Facebook of de blog van hun website. Zoals deze trouwens, alleen geef ik als leefstijlcoach nooit uitgsproken adviezen over wát jij zou moeten eten en waaróm. Nou ja, in 1 opzicht wel. En wat dat is… lees daarvoor snel verder!
‘Waarom de meeste voedingsclaims een broodje aap zijn.’
Is er wel een ‘waarheid’ wanneer het op voeding aankomt? Het artikel in de Correspondent benoemt diverse interessant inzichten uit de wetenschap, waarvan er een aantal voor mij ook nieuw waren, of weer een nieuw perspectief boden.
- De voedingswaarden per gelijk product kunnen flink verschillen. Zo bevat, bijvoorbeeld, de ene broccoli veel meer van bepaalde micronutriënten dan de andere. Dit geldt in principe voor alle natuurlijke producten.
- Heel veel microbestanddelen in onze voeding worden niet gemeten door de wetenschap, (waarschijnlijk, denk ik) omdat het er zóveel zijn en omdat ze vaak ook niet goed te meten zijn. Maar ze doen wel mee! Wist je dat alleen al een teentje knoflook 2306 chemische verbindingen bevat? Hoe deze stoffen al dan niet invloed hebben op onze gezondheid, dat kan niet allemaal gemeten worden en daarom weten we het niet.
- Wat voor mij gezond is, hoeft voor jou niet gezond te zijn.
- En weer je wel precies wát je allemaal eet? Uit de trajecten leefstijlcoaching blijkt ook steeds weer dat het voor veel mensen lastig is om goed bij te houden wat ze precies eten.
- Ook belangrijk: het eten van broccoli staat niet los van alle andere voedingskeuzes die je maakt. Mensen die graag en veel broccoli eten, eten waarschijnlijk ook veel andere groenten. Dit is ook de reden waarom het voedingscentrum zich uitspreekt tegen superfoods: “Niet één voedingsmiddel kan alle essentiële voedingsstoffen leveren die het lichaam nodig heeft.”
- Hoe ziet jouw algehele leefstijl eruit? Wat zijn jouw overige voedingskeuzen? Hoeveel beweeg je? Hoeveel slaap je? Hoeveel stress ervaar je? En wat is jouw medische geschiedenis? Welke medicatie gebruik je? [Waarschijnlijk zelfs: welke lucht adem je in?] Dit is allemaal van invloed op jouw gezondheid én de manier waarop jij jouw (fysieke) voeding verwerkt.
- Ziek worden van ongezond eten duurt over het algemeen jaren en er is weinig goed wetenschappelijk onderzoek naar verricht, omdat dat extreem complex is. Daardoor is het moeilijk om valide uitspraken over de gezondheid van diverse voedingsmiddelen te doen.
- Niet al het wetenschappelijk onderzoek is even betrouwbaar i.v.m. de financieringsbronnen. In dit geval zou de uitkomst van een bepaald onderzoek door een ander onderzoeksteam gevalideerd moeten worden in een nieuwe setting.
En de conclusie?
Nu is het natuurlijk ook niet zo dat je dan maar gewoon alles kunt eten. Ten eerste hebben we (generieke) kennis over de energiebalans en daarvan is het logische uitgangspunt dat je niet meer calorieën wilt innemen dan dat je verbruikt. Een energieoverschot zal bij de meeste mensen uiteindelijk resulteren in overgewicht. De gezondheidsrisico’s van overgewicht (in het algemeen) zijn bekend.
Daarnaast is er degelijke kennis van de gemiddelde behoefte aan de macronutriënten koolhydraten, eiwitten en vetten (+ vezels & water) en van diverse vitaminen en mineralen. Alleen al om de diverse macro- en microvoedingsstoffen binnen te krijgen, is een gevarieerd dieet essentieel.
De conclusie van De Correspondent luidt dan ook:
“Als je de beste studies samen neemt, is er wel een patroon te ontwaren. Over de gezondheidsimpact van individuele voedingsmiddelen valt niet veel zinvols te zeggen, maar er is wel degelijk een verband tussen alles wat je eet – je voedingspatroon dus – en jouw gezondheid.
En wat is dat vrijwel-zekere-gezonde voedingspatroon dan? Niks wereldschokkends: veel groenten, fruit en noten, weinig alcohol, weinig suiker, weinig sterk bewerkt voedsel en niet te veel rood of bewerkt vlees.Veel meer valt er niet te vertellen.”
Als nuchtere leefstijlcoach ben ik het hier helemaal mee eens!